BEKRA  NEDİR ?

Modern endüstriyel üretim süreçleri, kimyasal madde kullanımını gerektirir. Kimyasal maddeler, tüketici mallarının yanı sıra, tarım, imalat, inşaat ve hizmet sektörlerinin de önemli üretim bileşenlerindendir. Bu maddelerin depolanması, kullanımı, üretimi, taşınması veya bertarafı sırasında oluşacak bir aksaklık sonucu meydana gelebilecek bir patlama, yangın veya yayılım, ağır tahribata yol açabilir. Tehlikeli madde içeren, çok sayıda insanın sağlığını tehdit eden, doğal çevrenin kalıcı olarak veya uzun dönemli kirlenmesine neden olan ve yüksek derecede maddi hasar veren, geniş çaplı acil durum müdahalesi gerektiren yangın, patlama ve toksik yayılım olayları büyük endüstriyel kaza olarak sınıflandırılmaktadır.

Bildirim Yapılması

BEKRA mevzuatı yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, BEKRA Bildirim Sistemi’ni kurmuştur. Çevre Bilgi Sistemi bünyesinde yer alan BEKRA Bildirim Sistemi, “Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik” ekinde listelenen tehlikeli maddeleri bulunduran kuruluşların, bulundurdukları maddeler ile depolayabilecekleri en yüksek madde miktarlarını Bakanlık’a beyan ettikleri sistemdir. Yönetmelik gereği işletmeciler tarafından yapılması gerekli bu beyan, BEKRA Bildirimi olarak adlandırılır.
 

Bildirim prosedürü, iki aşamadan oluşur:

1. Kuruluşun ‘Çevre Bilgi Sistemi’ne kayıt olması ve

2. BEKRA Bildirim Sistemi’ne bildirim yapılması.

​

İşletmeciler, tehlikeli maddelerin EC No, CAS No, ve Miktar bilgilerini BEKRA Bildirim Sistemi’ne yükler. İşletmeci, sistemdeki başlıklardan kimyasal madde seçimi yapılabilmektedir. Bu başlıklar:
Sınıflandırma, Ambalajlama ve Etiketleme Yönetmeliğinde tanımlı 4000 maddeden birine referans ile giriş

• UN ADR referanslı patlayıcı madde girişi

• Amonyum Nitrat, Potasyum Nitrat girişi

• Dioksin Furan girişi

• Petrol ürünleri girişi

• Diğer:

• Madde girişi

• Müstahzar girişi

 

Kapsamınızın Belirlenmesi

Kuruluşların kapsamını belirleyen tehlikeli madde miktarları yönetmelik Ek-1’de “Adlandırılmış Maddeler” ve “Adlandırılmamış (Genel Madde ve Müstahzar Kategorileri) Maddeler” başlıklı iki listede açıkça belirtilmiştir. Bu listeler, tehlikeli maddeler için üst ve alt sınır değerleri belirtmektedir. İşletmecilerin BEKRA Bildirim Sistemine tehlikeli maddelerinin bildirimini yapmasının ardından, sistem otomatik olarak kuruluşun kapsamını belirlemektedir.

Bildirim yapan kuruluşun kapsamı ve seviyesi;

 

• Üst Seviyeli Kuruluş

• Alt Seviyeli Kuruluş

• Kapsam Dışı olacak şekilde sınıflandırılır.

​

Bu bildirim sonucu, Üst Seviyeli ve Alt Seviyeli olarak sınıflandırılan kuruluşlar aşağıda sıralanan yükümlülükleri yerine getirilmelidir:

Tüm Alt ve Üst Seviyeli Kuruluşlar için ortak yükümlülükler:

• Bildirim

• Risk Değerlendirmesi

• Büyük Kaza Önleme Politikası - BKÖP

• Domino Etkisi: Bilgi Alışverişi

• Büyük Bir Kaza Durumunda Yükümlülükler: Eylem, İletişim ve Raporlama

 

Üst Seviyeli Kuruluşlar için yükümlülükler:

• Güvenlik Raporu

• Güvenlik Yönetim Sistemi

• Dahili Acil Durum Planı: Hazırlanması, Gözden Geçirilmesi ve Güncellenmesi

• Harici Acil Durum Planının Hazırlanması için Bilgi Paylaşımı

• Halkın Bilgilendirilmesi

İlerleyen bölümlerde, yukarıdaki yükümlülüklere ilişkin bilgiler sunulacaktır. BEKRA mevzuatı kapsamına giren işletmeciler, bu mevzuatın dışında da Kuruluşu ilgilendiren diğer yasal düzenlemeleri de düzenli aralıklara takip etmeli ve operasyonlarını gözden geçirilmelidir.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

 

Tehlikeli Madde Envanterinin Çıkartılması

Büyük endüstriyel kazaların tehlike kaynakları ve bu kazalar sonucu doğacak riskler çeşitlidir. Endüstriyel kazaları önlemek ve kontrol altına alabilmek için, sistematik bir şekilde bu tehlike ve risklerin tanımlanması gerekmektedir. Tehlikelerin belirlenmesinde, atılacak ilk adımlardan biri tehlikeli maddelerinin güncel bir envanterini çıkarmaktır.3 Envanter çalışması ile çalışma ortamındaki potansiyel tehlikeler ve etkileri de ortaya konacaktır. Örneğin; İşletmeci, tehlikeli madde ile ilgili aşağıdaki sorulara cevap verebilecektir.

• Ürün, depolama veya kullanım şartlarında, alev alma tehlikesi arz ediyor mu?

• Ürün patlayıcı mı?

• Eğer ürün tutuşur veya bir patlama yaratırsa; bunların insanlar ve yapılar üzerindeki etkileri nelerdir?

 

Türkiye’de tehlikeli maddelerin sınıflandırılması için esasları ortaya konan 11.12.2013 tarihli ve 28848 sayılı Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik, BEKRA işletmecileri tarafından iyi yapılmalıdır. Tehlikeli madde; madde veya müstahzarın aşağıdaki özellik kategorilerinden en az birisine sahip olduğunu belirtir: toksik, patlayıcı, oksitleyici, patlayıcı, kolayca alevlenebilir, alevlenebilir, zararlı, aşındırıcı ve tahriş edici.

​